Cam là loại trái cây thường xuyên xuất hiện trong các bữa ăn của người dân Italia và cũng không mấy xa lạ đối với người châu Á chúng ta. Nhưng có lẽ du khách vẫn chưa biết rằng cam còn gắn bó với lịch sử Italia đến mức có hẳn một lễ hội ném cam rực rỡ sắc màu ở Italia diễn ra tại thị trấn cổ Ivrea.
Mỗi năm, tại đất nước Italia vào những ngày trước ngày Thứ Ba Béo (Fat Tuesday) hay Mardi Gras, người dân thị trấn Ivrea sẽ tham gia vào một cuộc chiến ném cam vô cùng náo nhiệt và độc đáo bằng việc khoác lên mình những bộ trang phục thời trung cổ và phân chia thành 9 đội khác nhau sau đó thi đấu trong 3 ngày liên tiếp.
Nguồn gốc của lễ hội này không thực sự rõ ràng, thế nhưng hầu hết người dân nơi đây đều biết đến câu chuyện xảy ra vào năm 1194 ở Italia về một tên bá tước hung bạo, người đã cố gắng chiếm đoạt cô con gái của một ông chủ cối xay tên là Violetta, nhưng cuối cùng hắn lại bị chính cô gái chuốc rượu say và chặt đầu. Sau cái chết của tên bá tước hung bạo, người dân thị trấn Ivrea đã nổi dậy, xông vào cung điện của hắn. Và ngày nay để tái hiện cuộc nổi dậy này của người dân Italia, lễ hội ném cam thường niên với tên gọi “Trận chiến với những trái cam” (Battle of the Oranges) đã được ra đời.
Cứ vào khoảng từ ngày 2 đến mùng 5 tháng 2 hàng năm, người dân Ivrea lại khoác lên mình những trang phục thời trung cổ để tham gia vào một cuộc chiến trái cây hết sức náo nhiệt và độc đáo. Toàn bộ chiến binh lâm trận đều chiến đấu hăng say. Vũ khí của họ chính là những quả cam chín đỏ.
Và để tăng tính xác thực cho sự kiện đặc trưng này, một cô gái trẻ sẽ được chọn lựa để đại diện cho Violetta, người đã giết chết tên bá tước, và các đội sẽ được phân chia thành đội hoàng gia và thường dân. Từ đó bắt đầu “cuộc chiến”.
Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, người tham gia chìm đắm trong hương vị những trái cam chín đỏ trong hàng ngàn thùng gỗ pha lẫn mùi rượu vang đỏ “Vin brulé” hăng hăng. Hàng năm, khoảng 500 tấn cam được vận chuyển từ Sicily đến Ivrea để cung cấp vũ khí cho những người tham gia lễ hội.
Mọi người đi san sát bên nhau đổ về mọi hướng. Người chơi hội cũng có thể cưỡi ngựa lội trên thảm cam có khi dày đến hơn 20cm. Tiếng ngựa phi nước kiệu kéo theo các chiến binh của tên bạo chúa đội mũ và mặc áo giáp sắt, tiếng hô hào của những người nổi dậy và cả tiếng hò reo khi ông chủ cối xay trên xe ngựa chạy ngang qua tung hoa mimosa màu vàng và kẹo vào đám đông.
Ấn tượng về lễ hội càng trở nên sắc nét hơn bởi vô vàn chiếc mũ màu đỏ khắp mọi nơi. Violetta và đám đông đội mũ dài màu đỏ tươi là biểu tượng của sự tự do. Vì vậy, người tham gia lễ hội không bị ném cam vào người khi đội chiếc mũ màu đỏ đó. Dẫu vậy, họ vẫn khó có thể tránh khỏi những trái cam, dù không bị ném trực tiếp. Thế nhưng để thực sự tham gia vào lễ hội và vui hết mình, người chơi cần phải bỏ mũ và nhảy vào vùng chiến. Họ có thể đóng vai giới quý tộc, đại điện cho những kẻ hung bạo ngồi trên những chiếc xe tải, đụng độ với người dân địa phương cũng như du khách của thành phố có từ thời Trung cổ này.
Cảnh kỳ thú nhất của lễ hội ném cam là lúc đi qua đoạn cầu cổ. Các đường phố nhỏ hẹp chất đầy cam nát cao đến nỗi thỉnh thoảng người ta phải dùng xe cán tuyết để dọn đường. Chỉ có duy nhất một tấm lưới nhỏ che chắn giữa vùng chiến sự, nếu muốn đi qua nó thì phải căn thời gian chuẩn, nếu không thì có thể sẽ bị dính rất nhiều “đạn cam”. Trước đây, cam được phép ném qua cả cửa sổ dẫu người dự lễ hội có đội mũ đỏ hay không, Nhưng do việc này có thể gây nguy hiểm nên ngày nay người tham gia chỉ được ném cam từ mặt đất vào xe ngựa hoặc xe tải và ngược lại.
Giống với các cuộc chiến thực sự, lễ hội ném cam này cũng không tránh khỏi cảnh thương tích. Mỗi dịp lễ hội, có tới hàng trăm nghìn người đổ về Ivrea và có tới cả trăm người bị thương. Thế nhưng, đây không phải là cuộc chiến, không phải bạo lực, mà là dịp mà người ta có thể giải tỏa căng thẳng, bạo lực trong lòng để sống vui vẻ hơn.
Lễ hội ném cam chẳng những là dịp biểu đạt ý thức đoàn kết, sự kiện truyền thống của Ivrea mà còn nói lên khát vọng vươn đến cuộc sống tự do, mùa màng bội thu, ấm no hạnh phúc của người dân. Đây còn là một trong những nét đặc trưng tạo nên sự độc đáo cho nền văn hóa Italia..
