Thái Lan nổi tiếng với những món ăn đường phố, trong đó có không ít món ăn chế biến rất đơn giản và níu chân du khách gần xa, điển hình như Som Tum hay còn được gọi là gỏi đu đủ. Đây là một trong những món ăn đại diện cho nền ẩm thực Thái Lan, từng lọt top 50 món ăn ngon nhất thế giới, nhận được nhiều sự ưu ái du khách thập phương.
Som Tum hội tụ tất cả những điểm nhấn đặc biệt nhất của văn hóa ẩm thực “xứ sở Chùa Vàng” với vị chua từ chanh, vị cay của ớt tươi, vị mặn mà của nước mắm và vị ngọt thanh của đường thốt nốt đem đến cho thực khách ấn tượng khó quên khi một lần thưởng thức nó.
Som Tum có nguồn gốc ở vùng Đông Bắc, đã trở nên phổ biến trong các nhà hàng Thái từ London cho tới Sydney và ngày nay du khách có thể dễ dàng tìm thấy tại bất kỳ nhà hàng nào tại Bangkok. Với hương vị tinh tế hài hoà của các loại nguyên liệu và gia vị khiến Som Tum trở thành món ăn thực sự hấp dẫn khách du lịch Thái Lan không chỉ bởi mùi vị mà còn ở màu sắc và cách trang trí.
Thực chất món ăn này vốn không phải là món ăn truyền thống của Thái Lan mà nó có xuất xứ từ Lào và Campuchia. Dù chỉ là món ăn được du nhập vào Thái Lan nhưng nó lại trở thành món ăn nổi tiếng của đất nước này. Với sự sáng tạo và khéo léo của người dân bản địa, trải qua lịch sử hàng trăm năm, Som Tum ở Thái Lan phát triển rộng rãi và nhận được nhiều sự chú ý của thực khắp trên khắp thế giới.
Nguyên liệu chính của món Som Tum là đu đủ bào sợi nhuyễn, đu đủ xanh không để chín đỏ có độ giòn và tươi mát rất hấp dẫn. Sau khi được bào sợi thì đu đủ được tẩm ướp để thấm gia vị và có phương pháp truyền thống giữ được độ giòn. Một số nguyên liệu trộn chung với đu đủ như đậu phộng, tôm khô, tép, tóp mỡ, cà chua và nước cốt chanh, lá chanh. Ngoài ra, món gỏi đu đủ này cũng được biến thể thành nhiều dạng khác nhau trên khắp đất nước Thái Lan. Ở miền Trung Thái Lan người ta thường làm món Som tam ngọt và dịu hơn, bao gồm một ít mắm cá Lào hoặc cua muối và đậu phộng giã. Tuy nhiên tôm khô muối mặn cũng được dùng khá nhiều ở miền Trung Thái Lan, khi đó món gỏi đu đủ Thái được gọi là Som Tam Rama. Cũng có nhiều cách trộn gỏi khác như dùng xoài xanh, dưa chuột, táo, cà rốt và các loại rau củ quả khác.
Cách làm món som Tum cực kỳ dễ và bất cứ ai cũng có thể làm được ngay lần đầu tiên. Không cần kỹ thuật nấu nướng gì mà chỉ cần giã cho thật khéo là được. Các nguyên liệu kể trên sẽ được cho lần lượt vào cối giã đều và người Thái sẽ dùng chày để vừa trộn vừa giã các nguyên liệu cho thấm đều gia vị. Tuy nhiên, khi giã chỉ nên dùng vừa sức chứ không dùng sức quá mạnh sẽ khiến các nguyên liệu nát bét thì ăn không còn giòn và ngon nữa.
Som Tum khi ăn kèm với nước chấm sẽ tạo ra một hương vị đặc trưng. Cái ngon ở món gỏi này phần lớn nằm ở nước chấm. Công thức pha chế nước chấm là yếu tố quan trọng nhất quyết định cả hương vị của món ăn. Nước chấm mỗi nơi sẽ có cách pha chế khác nhau tạo nên vị ngon đặc trưng.
Som Tum thường được ăn kèm với bún gạo. Gỏi đu đủ có vị sẩn sẩn của đu đủ xanh, vị chua của nước cốt chanh tươi, vị mặn của tôm khô, nước chấm chanh ớt cay nồng nên thực khách thường trộn với bún để giảm bớt vị cay. Tất cả hương vị hòa nguyện vào nhau tạo nên món ăn truyền thống với vị cay đặc trưng của ẩm thực Thái.
Theo danh sách 50 món ăn ngon nhất thế giới được CNN đưa ra vào năm 2011, món som tum Thai xếp thứ 46. Điều này cho thấy sức hấp dẫn khó cưỡng của món ăn này với bất cứ du khách nào đến Thái Lan đặc biệt là Bangkok. Ngoài ra, nếu như Som Tum nổi tiếng ở Thái Lan thì các quốc gia khác cũng có những món ăn tương tự nhưng Som Tum vẫn có được nét đặc trưng riêng.
Theo nhận xét của các du khách sành ăn, Som Tum bán tại khu Siam Square ở Bangkok là nơi có hương vị ngon nhất. Trước đây, Som Tum được chế biến rất cay nhưng hiện nay nhiều quầy hàng ở Thái Lan đã giảm độ cay có lẽ để phù hợp với các du khách đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.
Hương vị chua cay cùng với màu sắc và cách trình bày thật bắt mắt của món ăn Gỏi Som Tum chắc chắc sẽ khiến thực khách phải “ngây ngất”. Du khách hãy thực hiện ngay một chuyến du lịch Thái Lan và cùng một lần thưởng thức món ăn này để rồi cứ mãi nhớ vị chua cay ấy nhé!
