Nhắc đến những món ăn truyền thống của nước Nga thì không thể thiếu Cháo Kasha dân dã hấp dẫn mọi người bởi hương vị thơm ngon và còn bởi câu chuyện dân gian thú vị mang tên “Chuyện cháo rìu”.
Chuyện xưa kể rằng, có một anh lính lỡ đường xin ngủ nhờ nhà của một bà cụ vốn tính keo kiệt. Đói bụng mà không được bà cụ cho ăn, anh bèn mượn bà chiếc rìu để nấu cháo rìu. Bà cụ ngạc nhiên nhưng đồng ý. Anh cho chiếc rìu vào nước, đun sôi, sau đó nếm thử rồi bảo: “Ngon quá, nếu cho thêm tí kiều mạch thì tuyệt”. Bà cụ đưa kiều mạch cho anh bỏ vào nồi. Anh lính lại nếm: “Ôi, chỉ cần thêm chút thịt và chút gia vị thì thật hoàn hảo”. Bà cụ tò mò nên lấy thịt và gia vị đưa anh. Một lúc sau, anh và bà cụ đã được thưởng thức món “cháo rìu” ngon tuyệt.
Đó là câu chuyện cổ tích “Nấu cháo rìu” nổi tiếng của người Nga. Người Nga rất thích ăn cháo, và món kasha (tức là cháo) là một trong những món ăn phổ biến nhất của ẩm thực Nga. Ở xứ sở mà mùa đông lạnh giá chiếm nửa thời gian của năm này, từ xưa trong những căn nhà gỗ có tên gọi là Izba thường luôn có một cái lò rất to, vừa tỏa hơi ấm cho cả nhà, vừa là bếp nấu ăn, nơi có thể đặt vào trong chiếc nồi bằng đất hay bằng đồng để nấu món Kasha thơm ngon với các loại ngũ cốc, với sữa, thịt hoặc các loại rau củ, cho các bữa ăn sáng, ăn trưa và ăn tối.
Thời cổ xưa, kasha là thứ để người Nga dâng lên các vị thần trồng trọt và chăn nuôi. Kasha cũng là món nhất định phải có trong các bữa tiệc cưới, trong lễ giáng sinh, trong lễ rửa tội cho trẻ mới sinh hay lễ tang cho người quá cố. Người ta kể rằng vào năm 1239, vị quốc vương anh hùng của Nga là Alexader Nevsky làm đám cưới đã tổ chức một “đại tiệc cháo”, rồi sau khi chiến thắng quân xâm lược Thụy Điển trở về thành phố quê hương Novgorod, ông lại mở thêm một “đại tiệc cháo” nữa.
Kasha là món ăn tập thể. Trong các phường hội thủ công thời trung đại, người ta nấu kasha cho thợ ăn, và câu thành ngữ “chúng tôi cùng một nồi kasha” có nghĩa là “chúng tôi làm cùng một phường hội”. Kasha còn là món ăn nóng không thể thiếu của quân đội Nga, đặc biệt trong những cuộc hành quân. Người anh nuôi của quân đội Nga còn hay được gọi bằng cái tên Kashevar (có nghĩa là người nấu cháo). Có lẽ cũng chính vì vậy mà người lính nấu cháo đã đi vào văn hóa dân gian Nga, để thành nhân vật trong câu chuyện cổ tích ở trên.
Cháo Kasha – món ăn dân tộc làm từ hạt ngũ cốc luôn đồng hành với người Nga trong suốt cuộc đời, qua mỗi chặng đường quan trọng của họ. Tùy theo các lứa tuổi mà sử dụng loại cháo khác nhau: với trẻ nhỏ là món cháo Mannaya được làm từ lúa mì xay giã và sữa. Mannaya hay Manka là chỉ lúa mì xay nhỏ, cháo rất bổ dưỡng và chứa nhiều vitamin, giàu đạm do đó được dùng cho trẻ nhỏ và người ốm để nhanh hồi phục sức khỏe. Với người lớn là món cháo Kutia được làm từ kiều mạch, cách chế biến sẽ khác nhau tùy theo lứa tuổi giai đoạn của mỗi người.
Kasha Kutia
Người dân xứ sở Bạch Dương có câu nói: “Kasha là mẹ, bánh mì đen là cha” điều này ám chỉ tầm quan trọng của món ăn. Hơn nữa món cháo Kasha Kutia nổi tiếng, phổ biến bậc nhất bởi Nga là nước xuất khẩu kiều mạch nhiều nhất trên thế giới.
Muốn thưởng thức món ăn ngon và bổ dưỡng này không hề đơn giản, nó đòi hỏi người đầu bếp phải có kỹ thuật, công phu khi chế biến. Kiều mạch sẽ được nấu trong sữa hoặc nước theo tỉ lệ vừa đủ. Không nấu to lửa khi đã sôi mà phải để thật nhỏ lửa, thậm chí có thể ủ nóng cho hạt kiều mạch chín đều, mềm, giữ hương vị cũng như dinh dưỡng.
Để Kasha Kutia ngon nhất, người dân Nga dùng nồi đồng nấu thay vì dùng nồi sứ, gốm hay nồi nhôm. Đối với sữa nấu cháo, họ cẩn thận hơn nhiều. Người đầu bếp không cho sữa ngay lúc đầu mà nấu kiều mạch với nước sau đó cho thêm bơ, sữa, muối, đường, trứng,… Vì thế hương vị của cháo Kasha Kutia cũng khác biệt tùy vào từng công thức.
Kasha Guryov
Kasha Guryov – món cháo lấy tên từ một vị quý tộc nổi tiếng tại nước Nga vào thế kỷ 19 đó là bá tước Dmitri Guryov. Cháo được bằng bột Manka nấu cùng sữa, tuy nhiên sẽ được cho thêm kem sữa đặc hay váng sữa, các loại hạt như hạt óc chó, hạt dẻ,… hoa quả khô. Món ăn này mang trong mình những câu chuyện thú vị.
Theo như truyền thuyết, bá tước Dmitri Guryov đến làm khách ở nhà một vị thiếu tá quân đội của Nga và được chào đón bằng món cháo Kasha của người đầu bếp tại đây sáng chế. Rất bất ngờ trước hương vị từ món cháo, tá tước ngỏ ý mua người đầu bếp đó về phục vụ cho gia đình mình. Tuy nhiên cũng có câu chuyện khác cho rằng người phát minh ra món cháo chính là bá tước Dmitri Guryov.
Kasha Mannaya
Mannaya hay manka trong tiếng Nga là để chỉ loại lúa mì được xay nhỏ (đường kính khoảng 0,25 – 0,75 mm). Kasha Mannaya được nấu với sữa, và là loại cháo nấu loãng hoặc nấu sệt. Người ta đun sôi sữa, rồi rót thành dòng vào Manka, vừa rót vừa quậy đều để không bị vón, nấu sôi chừng hai đến ba phút rồi tắt bếp, đậy kín để hạt Manka nở thành một món cháo sệt. Khi dọn ra ăn, người ta có thể thêm bơ và những thứ khác như mứt trái cây, mật ong, sữa đặc,… tùy theo sở thích. Đây là món cháo bổ dưỡng, giàu đạm và vitamin, nên thường được nấu cho trẻ em và người bệnh.
Người dân Nga nấu cháo bằng lúa mì, yến mạch, gạo hoặc những loại đậu, kết hợp cùng các loại ngũ cốc khác. Món ăn ngày càng trở nên gần gũi, quen thuộc với người nơi đây cũng như khách du lịch.
Cháo Kasha có nhiều cách nấu với độ đặc loãng khác nhau, phù hợp với khẩu vị của mỗi người. Tuy nhiên suy cho cùng nó đều khiến người dân “xứ sở bạch dương” đến nỗi tục ngữ Nga có câu: “Ở đâu có cháo, ở đó có chúng ta”.
Nếu có cơ hội du lịch nước Nga xinh đẹp lãng mạn, du khách hãy tự thưởng cho mình món cháo Kasha thơm ngon, đặc biệt nhé! Chắc chắn du khách sẽ nhớ mãi hương vị thơm ngon của nó!
