Trong chuyến du lịch Nhật Bản, du khách có thể dễ dàng bắt gặp những chiếc rèm Noren được trang trí hết sức cầu kì được treo trước cửa ở các quán ăn. Đây là một món đồ trang trí trong nhà và hàng quán rất phổ biến tại Nhật Bản không chỉ bởi vẻ đẹp, tính thẩm mỹ mà còn ở những công dụng hữu ích nó đem lại. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu nhé!
Noren là một loại rèm đặc biệt của Nhật Bản, nó đặc biệt đến nổi du khách sẽ không bắt gặp được ở đâu khác ngoài đất nước Nhật Bản chiếc rèm cửa có kiểu dáng đặc trưng và khác biệt như vậy. Trong cuộc sống hàng ngày của người dân Nhật Bản thì Noren chỉ đơn thuần là một tấm rèm ngăn và nó thường được treo ở cửa ra vào, các cửa sổ trong nhà, mái hiên và cả ở lối ra vào giữa những không gian khác nhau trong căn nhà. Noren phổ biến ở Nhật Bản đến nổi du khách có thể tìm thấy Noren ở bất kỳ nhà hàng, tiệm ăn truyền thống hay khu nghỉ dưỡng suối khoáng nóng, khu tắm công cộng sento nào.
Điểm đặc biệt nhất của Noren ở chỗ nó không hoàn toàn che phủ hết lối ra vào như những loại rèm khác mà nó chỉ che phủ một phần cửa ra vào, cửa sổ, chính có lẽ nhờ vậy mà khi bước vào những không gian được ngăn cách bằng Noren người ta sẽ không cảm nhận được sự bí bách, chật chội, mà trái lại là sự thông thoáng trong căn nhà.
Một điểm đặc trưng khác của Noren là trên rèm thường có những đường cắt dọc theo thân rèm chạy từ mép dưới lên gần mép trên, thiết kế như vậy của Noren đã tạo nên sự thuận tiện cho mọi người khi vén màn. Những đường cắt trên thường chia một tấm Noren là làm nhiều mảnh, mỗi mảnh có chiều rộng từ 35 đến 45 cm và mỗi tấm Noren thường có từ 2, 3 hoặc 5 mảnh tủy theo kiểu dáng của chiếc Noren, trong đó loại 3 mảnh với độ dài chừng 113 cm được xem là kiểu dáng cơ bản nhất của Noren.
Lịch sử hình thành
Theo các tài liệu lịch sử thì hình ảnh Noren đã từng xuất hiện trong một bức tranh được vẽ vào cuối thời đại Heian (cách đây khoảng 1000 năm), vì vậy có thể chắc chắn rằng Noren đã xuất hiện trong thời gian này và chiếc rèm đặc biệt của Nhật Bản cũng đã có một tuổi đời ít nhất là 1000 năm. Ban đầu, Noren chỉ là những tấm vài trắng hoặc vải màu trơn không hoa văn hay họa tiết được sử dụng ở những thôn làng vùng núi, làng chài để che chắn gió bụi, ánh nắng mặt trời và giữ sự riêng tư cho chủ nhà.
Đến thời Kamakura (cách đây khoảng 700-800 năm) thì Noren đã có sự thay đổi khi mà ở những tấm Noren được treo tại những căn nhà buôn bán có những “thông điệp” về nhãn hiệu với hình ảnh đại diễn của cửa hàng được vẽ chính giữa rèm. Màu sắc của Noren vào thời kỳ này cũng trở nên phong phú và đa dạng hơn với mỗi màu sắc là một biểu trưng cho một loại hình công nghiệp. Vào thời Muromachi (cách đây khoảng 400 – 600 năm) thì mỗi cữa hàng đều treo một tấm rèm Noren với hình vẽ độc đáo để giúp nhận diện thương hiệu hoặc ngành sản phẩm. Đến thời Edo, khi mà tỉ lệ người biết chữ được tăng lên, thì các loại Noren có chữ viết mới bắt đầu được sử dụng rộng rãi.
Chức năng
Noren được sử dụng rất nhiều tại các nhà hàng, quán ăn, cửa hàng treo ngoài cửa để ngăn bụi, nắng gió thổi vào bên trong và thường được trang trí rất đẹp tùy theo tên của cửa hàng đó. Khi đi trên đường mà gặp một quán ăn đã treo noren lên, ta biết rằng nó đã mở cửa, ngược lại, khi rèm được cất đi cũng có nghĩa quán đã đóng cửa.
Trong kinh doanh, noren có vai trò như một thương hiệu quảng cáo. Người ta sẽ in logo, biểu tượng, chữ hán liên quan đến công việc kinh doanh sao cho thật đẹp và bắt mắt, để quảng bá thương hiệu của mình.
Sentou, hay nhà tắm công cộng cũng là nơi thường hay treo noren. Noren màu xanh để chỉ khu vực dành cho nam, và màu đỏ để chỉ khu vực dành cho nữ, với các chữ Hán 湯 hoặc đơn giản là ゆ.
Trong gia đình, noren cũng thường được treo để ngăn cách các phòng với nhau, như khi treo trước cửa nhà vệ sinh và trước phòng bếp để ngăn mùi bay ra ngoài,…
Ngày nay, noren chủ yếu mang vai trò làm vật trang trí, vì chúng rất đẹp và mang tính truyền thống.
Các kiểu dáng của Noren
* Han-noren
Han-noren có chiều dài tiêu chuẩn khoảng 57cm, kiếu dáng “lưng chừng” này là để mọi người có thể nhìn thấy nội thất phía bên trong. Han-noren được sử dụng nhiều ở những nơi như khu suối khoáng nóng, nhà tắm công cộng, tiệm vải, hay những quán ăn theo phong cách truyền thống như tiệm mì, tiệm Sushi, trà quán,…
* Naga-noren
Loại này dài khoảng 160 cm. Trái với Han-noren, Naga-noren được sử dụng để che nắng, gió bụi và hạn chế người ngoài nhìn vào không gian nội thất bên trong một cửa hàng. Du khách cũng sẽ dễ dàng bắt gặp Naga-noren ở những tiệm ăn, cửa hàng hay nhà hàng truyền thống,…
* Mizuhiki-noren
Mizuhiki-noren được treo nhiều ở các mái hiên ngay lối ra vào. Chiều dài thường thấy của loại rèm noren này là 40 cm. Kiểu này cũng được sử dụng để che nắng nhưng chủ yếu là để trang trí.
* Hiyoke-noren
Có kích thước khá đa dạng nhưng chiều dài thường thấy là từ 160 đến 220 cm, Hiyoke-noren được dùng để che nắng, gió bụi ở nhiều cửa hàng, từ các tiệm ăn đến các cửa hàng rượu hay gốm sứ,… Kích thước của Hiyoke-noren khá lớn nên đôi khi nó cũng trở thành bộ mặt của cửa hàng khi được in logo, câu slogan, sản phẩm khuyên dùng hay thông báo ưu đãi,…
Về chất liệu và mỹ thuật của rèm Noren
Chất liệu của rèm Noren cũng đa dạng như kích thước của nó. Thay đổi theo từng thời kỳ. Nhưng vẫn giữ những đặc tính cơ bảnh của vải rèm là vải cứng, nhẹ. Vẫn có nhưng loại Noren được làm từ vải linen hoặc vải kinari (một loại vải hemp – vải gai dầu.)
Màu sắc của Noren thường phổ biến là xanh Navi, trắng,… những màu sắc tương đối trang nhã.
Những hình ảnh trang trí trên rèm cửa Noren lại càng đa dạng hơn. Thời xưa chỉ là những chữ viết hay hình họa đơn giản nhằm giới thiệu cơ sở kinh doanh. Nhưng ngày nay mỹ thuật của Noren ngày càng đa dạng những hình ảnh hoạt hình hay các họa tiết hoa cỏ, thiên nhiên, động vật,… Đặc biệt cảm hứng từ tranh Ukiyo cũng được sử dụng trong trang trí rèm Noren.
Một chiếc rèm cửa mang những nét độc đáo như Noren được xem là vật bất ly thân cho các cơ sở kinh doanh nhà hàng, ăn uống, nghĩ dưỡng của người Nhật trong và cả ngoài nước. Noren xứng đáng là bảng quảng cáo không lời rất trang nhã và duyên dáng.
Là một nét văn hóa độc đáo của truyền thống Nhật Bản, những chiếc rèm cửa Noren duyên dáng đã góp phần tạo nên những sự khác biệt đến bất ngờ cho văn hóa Nhật. Nếu du khách có dịp du lịch Nhật Bản thì đừng quên chụp cho mình những tấm ảnh thật thú vị bên những chiếc rèm độc đáo nhưng vô cùng duyên dáng này nhé!
