Hàn Quốc là một quốc gia tự do về tôn giáo. Vì vậy, hầu hết các tôn giáo trên thế giới đều có mặt tại đây góp phần tạo nên đời sống tôn giáo Hàn Quốc phong phú, đa dạng. Trong bài viết này hãy cùng Air Go tìm hiểu về các tôn giáo ở ”xứ sở kim chi” khi đi tour du lịch Hàn Quốc nhé!
1. Sơ lược về tôn giáo Hàn Quốc
Tại Hàn Quốc tôn giáo tín ngưỡng và các hoạt động liên quan được tự do phát triển mạnh mẽ. Vì vậy, hầu hết các tôn giáo trên thế giới đều có mặt tại nơi đây như Phật giáo, Thiên Chúa giáo (Kitô giáo, Cơ Đốc giáo), Nho giáo, Hồi giáo,…
Không có tôn giáo nào được đặt lên trên so với những tôn giáo khác, các tôn giáo này bình đẳng với nhau, cùng chung sống hòa bình, chi phối lẫn nhau, trau dồi cho nhau và tồn tại song song, hài hòa với những tín ngưỡng dân gian.
Có một nhận định về tôn giáo ở Hàn Quốc, đại ý như sau: “Tôn giáo đầu tiên ở Hàn Quốc là Shaman giáo, tôn giáo uyên thâm nhất là Phật giáo, tôn giáo phổ biến nhất là Nho giáo, và tôn giáo ra đời muộn nhất là Thiên chúa giáo, nhưng đây lại là dòng tôn giáo sôi nổi nhất”.
Thuở nguyên sơ, người Hàn Quốc tin vào các linh hồn tồn tại trong tự nhiên như hồn núi, hồn sông, hồn của thiên đàng và sao sáng, hồn của mặt trời và mặt trăng. Do vậy, họ thường xuyên tổ chức các lễ hội theo từng mùa để phục vụ cho hoạt động nông nghiệp.
Thời kì này, con người cũng thờ phụng tổ tiên và sáng tác những câu chuyện thần thoại về thời kì nguyên thuỷ của các cộng đồng bộ tộc xa xưa. Tiêu biểu nhất là thần thoại Dangun.
Hoàng tử Hwan Woong, con trai của Hwan In (Thượng đế) đã kết hôn với Woongnyo – một con gấu đã được hóa thành người và sinh ra một người con trai đặt tên là Dangun. Sau này, Hoàng tử Dangun đã sáng lập ra Triều đại Joseon cổ (Gojoseon).
Thần thoại Dangun tượng trưng cho sự hoà hợp giữa trời và đất, một chủ đề xuyên suốt hầu hết các tác phẩm thần thoại đầu tiên của những nhà nước cổ như Puyeo (100 – 494 CN), Goguryeo (37 TCN – 668 CN) và Silla (57 TCN – 935 CN).
Khi xã hội có tổ chức ra đời, tạo hóa không phải là thứ duy nhất được tôn thờ, người ta còn tin vào sự tồn tại của các vị thần cai quản các nơi và sự tồn tại của linh hồn con người.
Tất cả các nghi lễ thờ cúng thần linh quan trọng đều do pháp sư chủ tọa. Các vị pháp sư được kính trọng như thể họ là thần tiên. Loại tín ngưỡng này được gọi là Shaman giáo.
Khi một nhóm người đặc biệt được các thần linh đến thăm thì pháp sư đóng vai trò là người trung gian. Họ xoa dịu những linh hồn giận dữ và hàn gắn nỗi đau bằng việc xua đuổi linh hồn quỷ dữ. Họ cũng là những nhà tiên tri có thể đoán trước thời vận của từng cá nhân tín đồ cũng như của toàn thể cộng đồng.
Nguồn tư liệu về lịch sử Hàn Quốc cổ cho thấy một số pháp sư phụng sự là cố vấn hoàng gia, giải thích ý nghĩa của các sự kiện tự nhiên bất thường nào đó và nói cho triều thần biết những việc cần làm để tránh thiên tai.
Trong suốt các giai đoạn lịch sử đất nước Hàn Quốc và cho tới ngày nay, pháp sư đóng vai trò như người hàn gắn, nhà tiên tri, trung gian tâm linh.
Vào thời kì Tam Quốc gồm có Cao Câu Ly, Bách Tế, và Tân La, các pháp sư chính thức của triều đình bị mất địa vị, trở thành các thầy phù thủy và thầy bói dạo. Khoảng thời gian này cũng chính là lúc Phật giáo và Nho giáo du nhập vào Hàn Quốc (thế kỷ IV, V).
Trải qua các thời kỳ Tam Quốc, Shilla thống nhất và Koryo, đến khoảng cuối thế kỷ XII, Phật giáo đã trở thành tôn giáo chính và Nho giáo phát triển thành hệ tư tưởng chính trị.
Ở thời đại Chosun (1392 – 1910), Nho giáo phát triển cực thịnh còn Phật giáo bị kìm hãm. Cuối thời đại Chosun, Thiên chúa giáo được truyền vào Hàn Quốc.
Hiện nay, tôn giáo tại Hàn Quốc có sự phân bố như sau: 49% theo đạo Phật, 49% theo Kitô giáo (trong đó có 39% theo Tin lành và 10% theo Thiên chúa giáo), 1% là tín đồ đạo Khổng, 1% còn lại theo các tôn giáo khác.
2. Các tôn giáo lớn tại Hàn Quốc hiện nay
2.1 Shaman giáo
Shaman giáo tại Hàn Quốc, có nguồn gốc từ Shaman giáo Xiberi, phát triển dưới ảnh hưởng của các tôn giáo khác như Phật giáo, Lão giáo và Khổng giáo. Shaman giáo là tôn giáo nguyên thuỷ chưa có tính hệ thống nhưng lại thấm sâu vào đời sống hàng ngày của người dân Hàn Quốc qua các câu chuyện dân gian và phong tục tập quán.
Khi có sự du nhập của đạo Khổng và đạo Phật ở Hàn Quốc, Shaman giáo dần mất đi chỗ đứng trong sự nghiệp chính trị xã hội. Tuy đạo Khổng và đạo Phật trở thành công cụ cai trị nhân dân nhưng đạo Shaman vẫn còn tác động lâu dài.
Đạo Shaman bao gồm nghi lễ thờ cúng hàng ngàn những linh hồn mà người ta tin là đã hoà vào trong thế giới tự nhiên, như đá, cây cỏ, núi non, suối và bầu trời. Nghi lễ shaman, giàu chất phù thuỷ, tà ma, mang những nét độc đáo của nghệ thuật sân khấu trong âm nhạc và vũ điệu.
Shaman giáo luôn là tôn giáo của những người dân lao động, luôn gần gũi với tinh thần cũng như cuộc sống thường ngày của họ. Cũng chính nhờ vào đức tin của những người dân thường này mà tính ảnh hưởng của Shaman giáo chưa bao giờ bị mất đi, vẫn hưng thịnh tại Hàn Quốc và là tôn giáo chủ đạo của người Hàn Quốc, một phương diện quan trọng trong nền văn hoá của dân xứ kim chi.
2.2 Phật giáo
Trong các đạo giáo ở Hàn Quốc, Phật giáo là tôn giáo đầu tiên du nhập vào đây và có ảnh hưởng rất lớn đến văn hóa Hàn Quốc.
Du nhập vào Hàn Quốc năm 372 với hàng chục ngàn đền chùa trên khắp toàn quốc. Phật giáo đã mang lại một sự chuyển biến lớn trong đời sống tôn giáo của người dân Hàn Quốc cũng như trong nhiều lĩnh vực khác của văn hoá.
Ngày nay, đạo phật đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống của người dân Hàn Quốc. Những ai theo đạo Phật ở Hàn Quốc đều bị ảnh hưởng sâu sắc bầu không khí thanh bình của đạo phật và họ đi lễ rất đều đặn. Hầu hết các ngôi đền chùa đều nằm trên các vùng núi đẹp và được nhiều khách tham quan. Ngày lễ Phật Đản ở Hàn Quốc cũng là ngày Quốc lễ và đc tổ chức trên toàn quốc.
2.3 Thiên Chúa Giáo
Đạo Thiên chúa được truyền bá vào Hàn Quốc vào thế kỷ XVII, khi chư hầu đi cống nạp Trung Quốc hàng năm đem về các bản chép lại tài liệu truyền giáo của Matteo Ricci viết bằng chữ Hán.
Các tài liệu này không chỉ đề cập đến các đạo lý của Thiên Chúa giáo mà còn cung cấp những phương diện tri thức của phương tây như lịch tính theo mặt trời (dương lịch) và nhiều vấn đề khác mà các học giả nghiên cứu của Silhak – Trường phái học thuật thực hành – Triều đại Joseon quan tâm.
Trong thời kỳ chiến tranh Triều Tiên (1950 – 1953). Số lượng các tổ chức cứu tế và các phái đoàn truyền giáo đạo Thiên Chúa không ngừng tăng lên. Giáo hội Công giáo Hàn Quốc ngày càng phát triển. Và hệ thống phẩm trật được thiết lập chính thức vào năm 1962.
Ngày nay Thiên Chúa giáo đã trở thành 1 tín ngưỡng quan trọng ở Hàn quốc.
2.4 Đạo Tin lành
Đạo tin lành ở Hàn Quốc chủ yếu do người truyền giáo nước ngoài. Nổi trội là người Bắc Mĩ, truyền bá vào Hàn Quốc năm 1884 và lan rộng khắp cả nước.
Đạo Tin lành được đón nhận rộng rãi ở Hàn Quốc thông qua giáo dục và các dịch vụ y tế. Sự lớn mạnh chưa từng có của các nhà thờ đạo Tin lành ở Hàn Quốc đã dẫn đến những hội nghị nghiên cứu kinh Thánh trên quy mô lớn năm 1905.
Ở Hàn Quốc, Đạo Tin lành phát triển vô cùng mạnh mẽ và Giáo hội Tin lành Hàn Quốc được xem như là giáo hội Tin lành sôi nổi nhất trên thế giới, và gửi người truyền giáo tới mọi lục địa. Đối với người dân Hàn Quốc đạo Tin lành không chỉ như một tín ngưỡng mà còn vì ý nghĩa chính trị, xã hội, giáo dục và văn hoá của nó.
2.5 Hồi giáo
Du nhập vào Hàn Quốc ở thế kỷ XX. Lễ khánh thành đạo Hồi được tổ chức vào tháng 9 năm 1955 sau khi bầu Imam (lãnh tụ Hồi giáo) đầu tiên người Hàn.
Hội Hồi giáo Hàn Quốc được mở rộng và được tổ chức lại thành Liên đoàn Hồi giáo Hàn Quốc năm 1967. Nhà thờ Hồi giáo trung tâm đặt ở Seoul năm 1976. Sau đó, thánh đường tại các thành phố lớn như: Busan, Daegu, Cheonju, Gwangju, Ansan, Anyang,… lần lượt ra đời.
2.6 Khổng giáo
Người ta không biết chính xác thời điểm đạo Khổng du nhập vào Hàn Quốc mà chỉ có thể phỏng đoán rằng Khổng giáo du nhập vào Hàn Quốc cùng với ảnh hưởng văn hoá Trung Quốc.
Sự phát triển công cuộc Khổng giáo hoá trong xã hội Hàn Quốc đã đạt đến đỉnh điểm vào triều đại Yi của Vương triều Joseon (1392-1910). Một triều đại được xây dựng rõ ràng trên hệ tư tưởng Khổng giáo. Ảnh hưởng tới mọi khía cạnh đời sống từ gia đình đến nhà nước.
Khi Khổng giáo du nhập vào Hàn Quốc. Bên cạnh việc đem lại mặt tích cực đem lại như: lòng hiếu thảo, kính trọng bề trên, quan điểm đạo đức và lòng hăng hái học tập đều xuất phát từ đạo Khổng. Thì cũng có một số mặt hạn chế như: chủ nghĩa tuân thủ xã hội, chủ nghĩa độc tài, sự phân biệt đối xử về giới và tuổi tác.
2.7 Phật giáo hiện đại (Wonbulgyo)
Phật hiện đại Wonbulgyo là một tôn giáo chú trọng sự giác ngộ bằng chân lý, và áp dụng tri kiến ấy vào cuộc sống hàng ngày. Cái tên Wonbulgyo, là tên ghép từ những chữ thể hiện chân lý, giác ngộ, và chỉ dạy: “Won” tức là vòng tròn đồng nhất, tượng trưng cho chân lý tối thượng. “Bul” nghĩa là giác ngộ, và “gyo” nghĩa là truyền dạy chân lý.
2.8 Thiên Đường giáo (Cheondogyo)
Vào những năm 1860, một phong trào xã hội và công nghệ nhằm chống lại sự cạnh tranh tràn lan và xâm lấn của các trào lưu nước ngoài ra đời. Lúc đó gọi là Donghak (Đông học) để đối lập với “Tây học”. Đây chính là khởi đầu cho sự thành lập Thiên Đường giáo
Nguyên tắc của Cheongdogyo là Innaecheon có nghĩa con người được đồng nhất với “Haneullim”, đức Chúa của Cheongdogyo, nhưng con người không hoàn toàn giống Chúa. Mỗi người trong tâm tưởng minh đều mang “Haneullim” – đức Chúa của Cheongdogyo – và điều này là nguồn gốc của phẩm giá của mỗi con người, còn sự tu luyện về tinh thần làm cho con người đồng nhất với những điều thần thánh.
2.9 Nho giáo
Do Khổng Tử sáng lập vào thế kỷ thứ 6 TCN. Có mặt ở Hàn Quốc những năm đầu của triều đại Joseon (1392-1910). Những người theo đạo Nho Giáo tin rằng linh hồn của tổ tiên có ảnh hưởng đến những hậu duệ của họ sau này. Vì thế họ luôn cố gắng tìm một ví trí đẹp để thờ tổ tiên.
Ngày nay, những nghi lễ của Nho Giáo đã mai một dần. Thay vào đó là các nghi lễ ma chay. Vì đô thị, nhà máy mọc lên ngày càng nhiền nên người Hàn Quốc hiện đại chọn hoả táng.
Trên đây là các tôn giáo phổ biến và có nhiều tín đồ nhất tại Hàn Quốc. Các tôn giáo này cùng chung sống hòa bình và tương trợ lẫn nhau. Nếu bạn đến xứ sở kim chi với mục đích tham gia vào các hoạt động tôn giáo hoặc các dịch vụ xã hội thì đừng quên xin visa tôn giáo Hàn Quốc nhé!
